o projekcie
Kościół Wniebowzięcia Matki Boskiej w Rudkach to wyjątkowy obiekt sakralny z bogatą historią:
Jego korzenie sięgają XV wieku, kiedy powstał drewniany kościół pw. św. Wojciecha, ufundowany przez Ścibora.
Murowana świątynia została zbudowana w 1728 roku z fundacji Urbańskich i konsekracja odbyła się w 1841 roku.
W świątyni znajduje się kaplica Fredrów, gdzie spoczywa Aleksander Fredro, jeden z najwybitniejszych polskich komediopisarzy.
Kościół przez lata pełnił różne funkcje, a jego historia jest pełna dramatycznych wydarzeń, takich jak zamknięcie i przekształcenie w magazyn w latach powojennych.
W 2025 r. Fundacja Dziedzictwa Kulturowego realizuje projekt konserwacji epitafiów Edwarda hr. Fredry i Henryka hr. Fredry, znajdujących się w kaplicy Fredrów w kościele Wniebowzięcia Matki Boskiej w Rudkach (obwód lwowski, Ukraina). Prace konserwatorskie mają na celu zabezpieczenie tych unikalnych zabytków przed dalszym niszczeniem oraz przywrócenie ich dawnej świetności.
Nasze działania mają na celu ochronę dziedzictwa kulturowego poprzez zachowanie materialnych śladów polskiej historii i kultury na Ukrainie.
Zależy nam na podniesieniu świadomości społecznej na temat konieczności ochrony dziedzictwa kulturowego poza granicami Polski.
Projekt zakłada wykonanie prac konserwatorsko restauratorskich przy epitafiach Edwarda hr. Fredry i Henryka hr. Fredry
W ramach działań wykonamy zabezpieczenie i renowację epitafiów: usunięcie zanieczyszczeń, uzupełnienie ubytków, odtworzenie detali rzeźbiarskich oraz zabezpieczenie kamienia przed dalszymi szkodliwymi czynnikami.
Epitafium Edwarda hr. Fredry
Edward hr. Fredro (1803–1878) był najmłodszym bratem Aleksandra Fredry. Był uczestnikiem powstania listopadowego, kawalerem orderu Virtuti Militari, cesarsko-królewskim szambelanem oraz dziedzicem dóbr Rachanie i Grodysławic. Jego epitafium, utrzymane w stylu neobarokowym, wykonano z jasnoszarego marmuru krystalicznego ze złoconymi elementami. Jest to bogato zdobiona tablica inskrypcyjna osadzona w kompozycji aediculi, zwieńczonej herbem Bończa.
Epitafium Henryka hr. Fredry
Henryk hr. Fredro (1799–1867), brat Aleksandra Fredry, uczestnik powstania listopadowego oraz kawaler orderu Virtuti Militari, był członkiem Stanów Galicyjskich i dyrektorem zakładu dla ociemniałych we Lwowie. Jego epitafium, wykonane z kremowego wapienia drobnoziarnistego, ma owalną tablicę otoczoną bordiurą, zwieńczoną okazałym herbem Bończa.
Wykonawca prac:
mgr Natalia Tomsia, artysta plastyk i konserwator dzieł sztuki
Nadzór konserwatorski:
prof. Janusz Smaza, Wydział Konserwacji ASP w Warszawie
Finansowanie:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą 2025”
Instytucja zarządzająca Programem Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą:
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
W 2023 r. Towarzystwo Tradycji Akademickiej, jako partner Fundacji podjęło się prac konserwatorsko-restauratorskich przy nagrobku Jacka i Maryi Fredrów, rodziców Aleksandra Fredry.
Nagrobek posiada wartości historyczne i emocjonalne. Zły stan zagrażał jego zniszczeniem w przypadku dalszej dyslokacji.
Autorką wykonanych przy obiekcie prac konserwatorskich była dyplomowana i doświadczona konserwator dzieł sztuki Pani Natalia Tomsia.
Nadzór nad pracami konserwatorskimi:
Zadanie było nadzorowane przez eksperta – prof. dr hab. Janusza Smazę, eksperta w dziedzinie konserwacji, od wielu lat nadzorującego prace na cmentarzu Łyczakowskim, w Kolegiacie Św. Wawrzyńca w Żółkwi, w Kolegiacie Świętej Trójcy w Ołyce oraz wielu innych miejscach w Polsce i zagranicą.
Projekt jest sfinansowany ze środków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, a zrealizowany w ramach programu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą 2023” zarządzanego przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika.
W roku 2022 przedmiotem działań konserwatorskich był kamienny sarkofag XVII/ XVIIIw. znajdujący się w podziemiach kaplicy rodziny Fredrów w kościele p.w. Wniebowzięcia Matki Boskiej (XVIII w.) (Rudki, Ukraina). Obiekt stanowi niezaprzeczalną wartość historyczną i artystyczną.
Prace realizowane były przez partnera Fundacji Towarzystwo Tradycji Akademickiej dzięki finansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Ochr ona Dziedzictwa Kulturowego za Granicą w roku 2022”.
